Regiony winiarskie Mołdawii: ukryte skarby Europy Wschodniej

Choć Mołdawia nie należy do najczęściej wymienianych kierunków na winiarskiej mapie świata, to właśnie tu, między Prutem a Dniestrem, dojrzewają jedne z najbardziej autentycznych i charakterystycznych win Europy Wschodniej. Historia winiarstwa na tych ziemiach sięga ponad 4 tysięcy lat – starsza niż w wielu bardziej znanych krajach winiarskich. Wino stanowi nie tylko ważną część mołdawskiej kultury i gospodarki, ale również element tożsamości narodowej.

W ostatnich latach Mołdawia przeszła prawdziwą winoroślano-winiarską rewolucję – od masowej produkcji po jakość klasy premium, co znajduje odzwierciedlenie w międzynarodowych nagrodach i rosnącym zainteresowaniu enoturystyką. Kraj ten dzieli się na kilka głównych regionów winiarskich, z których każdy ma własny klimat, charakter i styl. Warto przyjrzeć się im bliżej – od centralnego Codru, przez południowe Valul lui Traian i Ștefan Vodă, aż po mniej znane, ale równie ciekawe mikroregiony.

Codru – klasyka ukryta wśród wzgórz

Region Codru to serce mołdawskiego winiarstwa – największy i najbardziej zróżnicowany obszar upraw winorośli w kraju. Położony w centralnej części Mołdawii, charakteryzuje się umiarkowanym klimatem, chłodniejszym niż w regionach południowych, oraz pagórkowatym terenem porośniętym lasami. Te warunki sprzyjają powstawaniu win eleganckich, świeżych, o wyraźnym aromacie i dobrze zbalansowanej kwasowości.

To właśnie tutaj znajdują się jedne z największych atrakcji winiarskich Mołdawii – legendarne piwnice Cricova i Mileștii Mici, które tworzą podziemne miasta ciągnące się przez dziesiątki kilometrów. Cricova słynie z produkcji win musujących metodą tradycyjną, natomiast Mileștii Mici wpisane zostało do Księgi Rekordów Guinnessa jako największa piwnica win na świecie.

W regionie Codru dominują białe szczepy: Sauvignon Blanc, Chardonnay, Muscat, Feteasca Albă czy Riesling, choć produkuje się tu również lekkie czerwone i różowe wina. Ze względu na klimat i długą historię upraw, region ten uznawany jest za „klasykę mołdawskiego stylu” – doskonałe miejsce dla tych, którzy chcą rozpocząć swoją przygodę z winami z tego kraju.

Valul lui Traian – moc południa

Valul lui Traian, położony w południowo-zachodniej części Mołdawii, to region winiarski o zupełnie innym charakterze niż Codru. Panuje tu cieplejszy, bardziej suchy klimat, a słońce operuje intensywniej i dłużej w ciągu roku. Dzięki temu winogrona dojrzewają pełniej, co przekłada się na głębię, strukturę i intensywność smaku lokalnych win – zwłaszcza czerwonych.

Nazwa regionu pochodzi od historycznego „Wału Trajana” – starożytnego rzymskiego umocnienia, którego ślady nadal przecinają lokalny krajobraz. To miejsce z bogatym dziedzictwem kulturowym, ale przede wszystkim z ogromnym potencjałem enologicznym.

To właśnie Valul lui Traian uchodzi za królestwo czerwonego wina. Uprawia się tu takie szczepy jak Cabernet Sauvignon, Merlot, Pinot Noir, Saperavi, a także lokalną Fetească Neagră – narodową dumę Mołdawii. Wina z tego regionu są pełne, wyraziste, często dojrzewane w beczkach, z wyraźną strukturą tanin i potencjałem starzenia.

Nowoczesne winnice, rosnące inwestycje i nacisk na jakość sprawiają, że Valul lui Traian z roku na rok zyskuje coraz większe uznanie na rynkach zagranicznych. To region, który pokazuje, że Mołdawia potrafi produkować czerwone wina na poziomie światowym – i że warto je poznać bliżej.

Ștefan Vodă – elegancja znad Morza Czarnego

Region Ștefan Vodă leży w południowo-wschodniej części Mołdawii, tuż przy granicy z Ukrainą i niedaleko od wybrzeży Morza Czarnego. Ta lokalizacja sprawia, że klimat w tym regionie jest cieplejszy i bardziej stabilny, z delikatnym wpływem morskiej bryzy, co sprzyja dojrzewaniu winogron o doskonałej równowadze cukrów i kwasowości.

Region nazwany na cześć Ștefana cel Mare (Stefana Wielkiego) – historycznego bohatera i władcy Mołdawii – dziś kojarzony jest przede wszystkim z nowoczesnym podejściem do winiarstwa. Produkuje się tu zarówno wyraziste białe wina, jak Sauvignon Blanc, Chardonnay czy Pinot Gris, jak i pełne, głębokie czerwienie, w tym Cabernet Sauvignon, Merlot czy lokalne Fetească Neagră.

To właśnie w Ștefan Vodă znajduje się jedna z najbardziej prestiżowych i rozpoznawalnych mołdawskich winnic – Purcari, której historia sięga 1827 roku. Jej flagowe wino, Negru de Purcari, zdobywa uznanie koneserów na całym świecie i często porównywane jest do francuskich klasyków z Bordeaux.

Ștefan Vodă to region, który łączy tradycję z nowoczesnością. Wina stąd zachwycają elegancją, czystością aromatu i wysoką jakością, która coraz częściej trafia na stoły nie tylko w Europie, ale i w Azji czy Ameryce Północnej. To jeden z najdynamiczniej rozwijających się obszarów mołdawskiego winiarstwa – z wyraźnie eksportowym potencjałem.

Divin i mikroregiony – mniej znane oblicza mołdawskiego winiarstwa

Choć trzy główne regiony – Codru, Valul lui Traian i Ștefan Vodă – dominują w mołdawskiej produkcji wina, kraj ten kryje także inne, mniej znane, ale niezwykle ciekawe obszary winiarskie. Wśród nich na szczególną uwagę zasługuje region Divin, który specjalizuje się nie tyle w winie stołowym, co w produkcji tradycyjnych destylatów winogronowych, znanych jako Divin – mołdawski odpowiednik francuskiego koniaku.

Divin powstaje na bazie wysokiej jakości win i dojrzewa w dębowych beczkach, często przez wiele lat, nabierając złożonych nut wanilii, karmelu, orzechów i suszonych owoców. Mołdawska brandy cieszy się dużym uznaniem w Europie Wschodniej i Azji, a jej produkcja ma status chronionego oznaczenia geograficznego.

Oprócz Divinu, warto zwrócić uwagę na szereg mikroregionów, które – choć nieposiadające oficjalnego statusu apelacji – oferują wyjątkowe terroir i coraz częściej przyciągają uwagę sommelierów oraz enoturystów:

• Purcari – choć formalnie część Ștefan Vodă, zasługuje na osobne wyróżnienie ze względu na swój prestiż, historię i globalny zasięg.
• Comrat – centrum Gagauzji, regionu autonomicznego, gdzie lokalna kultura winiarska rozwija się obok wielopokoleniowych tradycji.
• Cahul – cieplejszy klimat i dobre warunki do uprawy czerwonych odmian.
• Călărași i Nisporeni – północno-zachodnie regiony o dużym potencjale w produkcji win ekologicznych i naturalnych.

Te mikroregiony to często miejsca eksperymentów, małych winnic rodzinnych i powrotu do tradycyjnych metod produkcji. Ich znaczenie rośnie wraz z modą na wina autentyczne, niefiltrowane, biodynamiczne czy organiczne – szczególnie wśród młodszych konsumentów z Europy Zachodniej.

Mołdawia – winiarska perła, która czeka na odkrycie

Mołdawia to kraj, który z każdym rokiem coraz śmielej zaznacza swoją obecność na mapie światowego winiarstwa. Choć przez dekady kojarzona była głównie z masową produkcją win na potrzeby byłego ZSRR, dziś udowadnia, że potrafi tworzyć trunki na najwyższym poziomie – pełne charakteru, elegancji i autentyczności.

Trzy główne regiony winiarskie – Codru, Valul lui Traian i Ștefan Vodă – oferują różnorodność klimatyczną, stylową i smakową, pozwalając odkryć pełne spektrum mołdawskiego terroir. Od delikatnych białych win z chłodniejszych wzgórz Codru, przez potężne czerwienie z południowego Valul lui Traian, po eleganckie, wyważone wina z nadmorskiego Ștefan Vodă – każdy region wnosi coś unikalnego.

Nie można też zapominać o regionie Divin, pielęgnującym sztukę produkcji mołdawskiej brandy, oraz o rosnącym znaczeniu mikroregionów, gdzie powstają wina ambitne, często ekologiczne i pełne lokalnego kolorytu.

Dla miłośników wina Mołdawia pozostaje nadal kierunkiem do odkrycia – niedrogim, autentycznym i niezwykle gościnnym. To idealne miejsce dla tych, którzy cenią jakość, ale szukają też historii, tradycji i osobistego kontaktu z producentami. Warto tu przyjechać, spróbować, porozmawiać i – być może – zakochać się w winie na nowo.